Disturbi tal-Ispettru tal-Awtiżmu
Disturbi tal-Ispettru tal-Awtiżmu (ASDs) huma grupp ta’ disturbi tal-iżvilupp relatati, li fihom l-individwi juru diffikultajiet fl-interazzjoni soċjali, il-komunikazzjoni u l-immaġinazzjoni. Dawn huma magħrufa bħala t-Triade tal-Indebolimenti. L-ASDs jinkludu:
- Awtiżmu Klassiku
- Is-Sindrome ta’ Asperger
- Disturb Pervażiv tal-Iżvilupp (mhux speċifikat mod ieħor)
- Disturb/Sindrome ta’ Rett
- Disturb Diżintegrattiv tat-Tfulija
X’inhu r-rwol tal-Speech-Language Pathologist b’ASDs?
Il-Speech-Language Pathologist (SLP) ħafna drabi huwa wieħed mill-ewwel professjonisti li jiġu f’kuntatt ma’ tfal b’ASDs. Dan għaliex normalment huma d-diffikultajiet ta’ komunikazzjoni li juru dawn it-tfal li javżaw lill-ġenituri dwar problema possibbli. Ir-rwol tal-Speech Language Pathologist huwa kritiku fl-appoġġ tal-individwu b’ASD, l-ambjent, u l-imsieħba tal-komunikazzjoni biex jimmassimizzaw l-opportunitajiet għall-interazzjoni sabiex jingħelbu l-ostakli jaffettwaw b’mod negattiv l-interazzjoni soċjali.
Ir-responsabbiltajiet ta’ SLPs ma’ individwi b’ASDs jinkludu:
- L-iskrinjar tat-tfal għall-ASDs, u l-monitoraġġ ta’ dawk f’riskju, inklużi l-aħwa ta’ tfal diġà djanjostikati b’ASD, minħabba r-rabta ġenetika possibbli
- Evalwazzjoni u dijanjosi tal-ħiliet tal-komunikazzjoni soċjali tat-tfal
- Provvista ta’ intervent
- Kollegament mal-ġenituri u professjonisti oħra
Intervent tad-Diskors-Lingwa ma’ ASDs
L-SLPs jaħdmu ma’ individwi b’ASDs fil-klinika, fid-dar, fl-iskola jew f’ambjenti oħra skont il-bżonnijiet tagħhom. L-SLP huwa kkwalifikat biex jaħdem fuq il-komprensjoni u l-użu tal-lingwa. Dan jinkludi l-aspetti soċjali tal-komunikazzjoni, bħal:
- It-teħid tad-dawran
- Kuntatt mal-għajnejn
- Ħiliet ta’ attenzjoni u smigħ
- Interpretazzjoni tal-emozzjonijiet
Nifhmu l-intenzjonijiet ta’ ħaddieħor
- L-użu ta’ sistemi ta’ komunikazzjoni alternattivi u awmentattivi (AAC).
L-approċċ ibbażat fuq il-logħob użat mill-SLPs huwa ideali għal tfal bl-awtiżmu minħabba li jimmira l-logħob u l-immaġinazzjoni, il-lingwa u l-ħiliet soċjali. Dawn jikkostitwixxu t-trijade ta’ indebolimenti karatteristika tal-kundizzjoni.
L-SLPs jaħdmu wkoll b’disturbi ta’ tmigħ u tibla’, u għalhekk jistgħu jipprovdu input fil-każ ta’ tfal li jistgħu jieklu mħawda minħabba, pereżempju, sensittività eċċessiva.
L-SLPs jikkollaboraw ukoll mal-ġenituri u professjonisti oħra, bħal għalliema, Learning Support Assistants (LSAs) u terapisti okkupazzjonali. Dan biex jiġi żgurat approċċ konsistenti mat-tifel kif ukoll biex jiġu indirizzati kwalunkwe problema li jaqgħu fil-qasam tal-komunikazzjoni jew l-għalf.
Termini komuni fl-intervent Speech-Language ma’ ASDs
Skeda Viżwali: Skeda li tuża ritratti, stampi, simboli u/jew kliem. Dan jgħin lit-tifel jifhem is-sekwenza tal-kompiti li jridu jitlestew.
Storja Soċjali: Storja mwaqqfa f’format partikolari biex tgħin lil dawn it-tfal jifhmu r-regoli soċjali.
Ktieb tal-Komunikazzjoni: Sistema ta’ komunikazzjoni awmentattiva u alternattiva li tikkonsisti f’sett ta’ stampi/simboli/kliem. It-tifel jindika jew jiskambjahom ma’ sieħeb ta’ komunikazzjoni bħala mezz ta’ komunikazzjoni.